Người chụp ảnh Lê Đông: Không cần 'ăn xin' hư danh

Dân chơi ảnh ở TP.HCM đều biết nhà nhiếp ảnh Lê Đông. Đến với nghệ thuật chụp nhung hinh anh gai dep này từ lúc đôi mươi, hơn nửa thế kỷ qua, dù gặt hái nhung hinh anh de thuong ve tinh yeu và giải thưởng quốc tế, ông vẫn khiêm tốn nhận mình chỉ là người cầm máy chụp nhung hinh anh dep thien nhien đẹp.

Với vóc dáng không phải tầm thước, tóc đã bạc trắng, nhưng mỗi khi cầm máy, nhà nhiếp ảnh Lê Đông lại tả một phong độ linh hoạt khác hẳn  tuổi 75.

Góc thư giãn chuộng của ông là khu vực hồ hoa súng ở Công viên văn hóa Tao Đàn.

Đây cũng là nơi cuốn giới nhiếp ảnh trong tỉnh thành bởi có nhiều đối tượng chụp, song song là nơi dễ gặp gỡ người cùng thị hiếu.

Nhà nhiếp ảnh Lê Đông

tính nết dễ hòa đồng và hoạt bát, nhà nhiếp ảnh Lê Đông thường chủ động làm quen với mọi người.

Ông không câu nệ đối tượng là ai, lớn hay nhỏ tuổi, miễn người đó đích thực yêu nghệ thuật (lĩnh vực nào không quan yếu), có kiến thức và quan yếu hơn cả biết cư xử đúng mực.

Với những bạn trẻ mê nhiếp ảnh nhưng thiếu kiến thức và kinh nghiệm về lĩnh vực này, ông luôn sẵn lòng chia sẻ, hướng dẫn tận tình.

bởi thế, không có gì lạ khi ông quen biết rộng và mọi người đều quý mến ông, gọi thân tình “bác Lê Đông”.

Các bạn trẻ mới bước chân vào lĩnh vực nhiếp ảnh luôn được bác Lê Đông chỉ dẫn tận tình.
Ông đến với nhiếp ảnh tình cờ như những ngã rẽ thế cục mình vậy.

Lúc 11 tuổi, ông được đưa từ Mỹ Tho, tỉnh tiền Giang, ra Bắc học ở trường Thiếu sinh quân Ba Vì.

Sau đó, ông được đưa sang học tập tại CHDC Đức (cũ). Cái duyên với nhiếp ảnh bén rễ từ đây.

Như nhiều người khác khi sống ở nước ngoài thường sắm chiếc máy ảnh để ghi lại những giây lát lưu niệm.

“Tôi có biết chụp ảnh gì đâu. Mua máy rồi gặp gì chụp nấy, chụp cho bạn bè và chụp những gì mình thích”, ông nhớ lại.

Nhưng một dịp ngẫu nhiên đã gắn kết nghệ thuật nhiếp ảnh suốt thế cuộc ông. Đó là lúc Lê Đông đang tuổi đôi mươi.

Trong một dịp hội họp, ông ngồi trước một cô gái Ba Lan còn rất trẻ. Trước nét đẹp dịu dàng và quý phái của cô, ông không thể cầm lòng nên lấy máy ảnh chụp lén.

Lát sau, một vị tướng Ba Lan cũng có mặt tại sự kiện này, nghiêm nghị hỏi lý do Lê Đông chụp ảnh cô gái.

Bị “bắt quả tang”, ông thú thực rằng vì cô gái quá đẹp, quá quắt yêu, nên phải chụp lại để chiêm ngưỡng.

Nghe vậy, vị tướng cười và cho biết ông chính là ba của cô gái đó. Rồi ông trách – nhưng có nhẽ là gợi ý: Khi muốnchụp ảnh người khác thì nên xin phép họ. Nếu được đồng ý, xem như anh đạt một nửa thành công, vì được người mẫu hợp tác”.

Được “chỉ đường”, Lê Đông mừng rơn. Ông đến xin phép cô gái Ba Lan để chụp ảnh và cô gái nhận lời.

Sau buổi chụp ảnh, vị tướng dặn Lê Đông hôm sau mang đến văn phòng mình 10 bức mà ông từng chụp về bất cứ đề tài gì, trong đó gồm 5 bức xấu nhất và 5 bức được cho là đẹp nhất .

Hôm sau Lê Đông y lời dặn, mang đến cho vị tướng xem số ảnh theo đề nghị. Sau khi xem trước 5 bức đẹp nhất, vị tướng vất ngay vào sọt rác.

Rồi ông chọn ra 2 trong 5 bức xấu nhất, dặn Lê Đông về phóng to ra mỗi ảnh 2 bức khổ 30 X 45cm phía sau ghi nội dung ảnh và thông báo người chụp mang đến cho ông.

Lê Đông cứ theo lời dặn mà chẳng thể hiểu vị tướng ấy có ý định gì với 2 bức ảnh.

Vào một buổi sáng sau đó nửa tháng, cô gái con vị tướng đột ngột xuất hiện và cho hay một bức ảnh của Lê Đông giành giải khuyến khích cuộc thi ảnh toàn châu Âu năm 1961 (gồm các nhà nhiếp Đông Âu và Tây Âu tham dự).

Đó là bức ảnh ông chụp một cậu bé Đức đứng trên dồi “tè” thành hình cầu vồng xuống một chiếc xe tăng có khẩu đại bác gãy nòng, mang biểu trưng Quốc xã.

“Thật ra chỉ là ăn may. Tôi thấy hay hay thì chụp, có biết nghệ thuật và ý đồ gì đâu mà thể hiện.

thành ra, nếu không gặp vị tướng hiểu biết về nghệ thuật nhiếp ảnh đó, chưa chắc tôi theo nghệ thuật nhiếp ảnh”, ông cười hồn hậu tâm tình.

Sau khi về nước năm 1965, Lê Đông được bố trí công tác tại Bộ Tổng tham vấn.

Tuy sống đời binh nghiệp, lăn lộn khắp các trận mạc trong nước, Campuchia, Lào, nhưng cho dù những thời khắc kề cận cái chết ông vẫn không rời chiếc máy ảnh.

Lê Đông vẫn luôn chụp mê mải chắt lọc, tìm ra những nét đẹp nơi chiến trận ác liệt nhất, để bản thân và đồng đội lạc quan sống và đương đầu.

Khi đất nước hợp nhất, nhiếp ảnh gia Lê Đông về công tác tại ngành giáo thông – chuyên chở tỉnh Tiền Giang quê ông.

Sau đó, ông chuyển về Ban Tổ chức Thành ủy, rồi Sở VH-TT TP.HCM (cũ).

Khác với một bộ phận người đến với nghệ thuật nhiếp ảnh có chủ tâm, mà trong đó không ít người ưng đánh đổi nhiều thứ cốt để đạt cái hư danh “nhà nhiếp ảnh”, “nghệ sĩ nhiếp ảnh”,…

Tuy có một kho ảnh đồ sộ, trong đó có không ít tác phẩm có giá trị nghệ thuật và từng đạt giải thưởng quốc tế, nhưng ông không bao giờ nhận mình là “nhà nhiếp ảnh” hay “nhiếp ảnh gia”.

“Nhiếp ảnh hơn cả cuộc đời tôi. Tôi tôn thờ Chân – Thiện – Mỹ nên hàng ngày tôi đi “khất thực” những điều đó.

Phàm đã làm người thì đừng bao giờ đi ăn mày danh vọng. do vậy tôi chỉ dám nhận mình là cầm máy gia mà thôi”, ông đúc kết về cuộc thế mình giống như một tâm can tâm thành với những ai còn mê muội với hư danh.

Tác giả : Sài thành